Trung tâm INOMAR ĐHQG-HCM nhận 85 tỷ đồng tài trợ nghiên cứu từ TP.HCM

Ngày 17/6/2025, Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Cấu trúc Nano và Phân tử (INOMAR) ĐHQG-HCM đã chính thức được trao quyết định công nhận tham gia Chương trình Trung tâm Xuất sắc (CoE), trở thành đơn vị đầu tiên trong khuôn khổ Đề án xây dựng trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa TP.HCM trở thành trung tâm khoa học – công nghệ hàng đầu khu vực vào năm 2030.

Chương trình Trung tâm Xuất sắc là sáng kiến chiến lược nhằm thúc đẩy hình thành các tổ chức nghiên cứu khoa học đẳng cấp quốc tế tại TP.HCM. Theo lộ trình đến năm 2030, chương trình đặt mục tiêu xây dựng ít nhất 5 trung tâm đạt chuẩn quốc tế, góp phần hiện thực hóa tầm nhìn đưa TP.HCM trở thành trung tâm khoa học - công nghệ hàng đầu khu vực.

Theo đó, khoản tài trợ 85 tỷ đồng do UBND TP.HCM cấp nhằm hỗ trợ Trung tâm INOMAR phát triển trở thành trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo đạt chuẩn quốc tế trong lĩnh vực vật liệu nano, vật liệu cho chế tạo linh kiện vi cơ điện tử và cảm biến thông minh, vật liệu bán dẫn và vật liệu y sinh học. Trung tâm đặt mục tiêu ứng dụng các loại vật liệu này vào ba lĩnh vực trọng điểm: bảo vệ – chăm sóc sức khỏe, lưu trữ – chuyển hóa năng lượng và chế tạo linh kiện điện tử trở nhớ.

Trọng tâm nghiên cứu là hình thành công nghệ lõi trong chế tạo vật liệu nano, đặc biệt chú trọng đến các loại vật liệu xốp như MOF/ZIF, silica và các dẫn xuất của chúng. Những vật liệu này đóng vai trò là nguyên liệu đầu vào hoặc nền tảng cho nhiều ứng dụng công nghệ cao, bao gồm: Vật liệu xây dựng (sơn cách nhiệt, vật liệu siêu nhẹ); Linh kiện điện tử trở nhớ phục vụ mạng thần kinh nhân tạo; Xúc tác và thiết bị điện hóa: sản xuất nhiên liệu hydro xanh, ammonia, siêu tụ điện hóa; Hóa dược và y sinh: tổng hợp thuốc, dẫn truyền thuốc trong hóa trị/xạ trị, cảm biến khí sinh học; Cảm biến công nghệ cao: cảm biến quang học, cảm biến sinh học giúp phát hiện độc tố, bệnh lý,…

Khẳng định vị thế của ĐHQG-HCM về đột phá chiến lược khoa học - công nghệ

Phát biểu tại Hội nghị “Công bố phê duyệt tổ chức tham gia Đề án xây dựng cơ chế thúc đẩy để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế và hướng dẫn, chia sẻ kinh nghiệm khi tham gia đề án”, PGS.TS Nguyễn Minh Tâm - Phó Giám đốc ĐHQG-HCM nhận định, việc Trung tâm INOMAR được chính thức công nhận là tổ chức đầu tiên đạt điều kiện tham gia đề án nêu trên là một dấu mốc quan trọng, trở thành minh chứng rõ nét cho tầm nhìn dài hạn, định hướng chiến lược và sự đầu tư kiên trì, bài bản của ĐHQG-HCM 30 năm qua, đặc biệt trong việc xây dựng các trung tâm nghiên cứu tiệm cận chuẩn mực quốc tế.

“Việc Trung tâm INOMAR được công nhận và phê duyệt nguồn lực để tham gia Đề án xây dựng cơ chế thúc đẩy để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế của TP.HCM không chỉ là sự ghi nhận cho năng lực nghiên cứu mà còn là bước khẳng định vị thế của ĐHQG-HCM trong việc hiện thực hóa các đột phá chiến lược về khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trên tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW”, PGS.TS Nguyễn Minh Tâm nói.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM - bà Trần Thị Diệu Thúy đánh giá, việc phê duyệt đợt đầu các tổ chức khoa học công lập đủ điều kiện tham gia Chương trình CoE là kết quả thiết thực sau quá trình triển khai thí điểm các cơ chế đặc thù về thu hút nhân tài và tài chính khoa học - công nghệ. Đây là nền tảng quan trọng để xây dựng môi trường nghiên cứu, đổi mới sáng tạo bền vững, tạo điều kiện cho các nhà khoa học cống hiến và phát triển. Bà Thuý kỳ vọng Trung tâm INOMAR sẽ trở thành đầu tàu trong mạng lưới nghiên cứu của thành phố, quy tụ các ý tưởng đột phá, công trình mang tầm quốc tế và sản phẩm khoa học có giá trị ứng dụng cao.

Ông Lâm Đình Thắng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cho biết, Sở đã triển khai tuyển chọn các tổ chức khoa học công lập trên địa bàn thành phố tham gia Chương trình CoE. Trong đợt 1, có 10 hồ sơ từ 8 đơn vị được nộp, sau quá trình đánh giá kỹ lưỡng, Trung tâm INOMAR là tổ chức đầu tiên được phê duyệt đủ điều kiện tham gia Đề án, hướng tới mục tiêu xây dựng trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế.

Trung tâm nghiên cứu mũi nhọn của ĐHQG-HCM

GS.TS Phan Bách Thắng - Giám đốc Trung tâm INOMAR cho biết, đơn vị luôn được ĐHQG-HCM xác định là một trong những đơn vị nghiên cứu mũi nhọn, được tập trung đầu tư về đội ngũ, cơ sở vật chất và cơ chế vận hành linh hoạt. Trung tâm đã phát huy tốt vai trò của mình với tư cách là một đơn vị nghiên cứu liên ngành, kết nối hiệu quả với các viện, trường thành viên để tạo ra các kết quả nổi bật về nghiên cứu khoa học và đào tạo nhân lực chất lượng cao.

GS.TS Phan Bách Thắng nhấn mạnh: “INOMAR là một trong những trung tâm nghiên cứu mũi nhọn của ĐHQG-HCM, có khả năng huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực khoa học - công nghệ từ toàn bộ hệ thống ĐHQG-HCM, bao gồm đội ngũ nhân lực chất lượng cao, trang thiết bị hiện đại và mạng lưới đối tác rộng khắp. Sự gắn kết chặt chẽ với các trường, viện trong hệ thống đã tạo nên một hệ sinh thái nghiên cứu liên ngành vững mạnh”.

Các hướng nghiên cứu trọng điểm của INOMAR tập trung vào các lĩnh vực khoa học – công nghệ tiên tiến như: thiết kế và chế tạo vật liệu mới (đặc biệt là vật liệu khung hữu cơ–kim loại MOF, vật liệu xốp, bán dẫn), ứng dụng trong môi trường và năng lượng (xử lý môi trường, xúc tác, lưu trữ năng lượng), lĩnh vực y sinh (dẫn truyền thuốc, cảm biến sinh học), cũng như mô phỏng, phân tích vật liệu bằng các phương pháp kết hợp thực nghiệm, tính toán và trí tuệ nhân tạo. Những lĩnh vực này có tính liên ngành cao, giàu tiềm năng ứng dụng và đóng góp quan trọng vào đổi mới sáng tạo quốc gia.

GS.TS Phan Bách Thắng cho rằng để phát triển Trung tâm INOMAR trở thành đơn vị đạt chuẩn quốc tế giai đoạn 2025–2030, cần đột phá trong tư duy lãnh đạo, tận dụng lợi thế của hệ thống ĐHQG-HCM và mở rộng hợp tác ngoài hệ thống, đồng thời xây dựng tính trường phái trong nghiên cứu. INOMAR được định hướng theo mô hình trung tâm mở, chú trọng chia sẻ nguồn lực, liên kết đa ngành, thúc đẩy chất lượng nghiên cứu và minh bạch trong triển khai. Trung tâm cũng phát triển nghiên cứu phục vụ đào tạo, tập trung vào lĩnh vực vật liệu MOFs - hướng đi phù hợp với chiến lược quốc gia, hướng tới công bố quốc tế chất lượng cao và các sản phẩm có tính ứng dụng.

Việc INOMAR trở thành Trung tâm Xuất sắc không chỉ là thành tựu riêng của một đơn vị nghiên cứu mà còn là kết quả cụ thể của một chiến lược phát triển khoa học - công nghệ bền vững mà ĐHQG-HCM kiên trì theo đuổi. Đây cũng là bước tiến quan trọng góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa TP.HCM trở thành trung tâm nghiên cứu và công nghệ hàng đầu khu vực theo chuẩn quốc tế.

KHẮC HIẾU