Chiều 1/4, tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên ĐHQG-HCM, GS Ngô Bảo Châu đã có buổi trò chuyện với học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu ĐHQG-HCM và sinh viên Trường ĐH Khoa học Tự nhiên.
Buổi nói chuyện thu hút hơn 200 học sinh, sinh viên tham gia trực tiếp và hơn 14 nghìn lượt xem phát sóng trực tuyến, xoay quanh chủ đề: Vai trò của toán học, các thách thức trong quá trình học toán và nghiên cứu toán học trong bối cảnh hiện nay.
Mở đầu buổi nói chuyện, GS Ngô Bảo Châu nêu một vài ví dụ toán học nhằm phần nào giải đáp thắc mắc của nhiều bạn rằng người ta nghiên cứu toán là nghiên cứu những gì và chúng có ứng dụng thực tế như thế nào, và giữa toán dạy học tại trường, toán đố, toán mẹo với toán nghiên cứu nghiêm túc thì khác nhau ra sao. Theo giáo sư, trên thực tế chúng không khác nhau lắm, với các ví dụ điển hình như bài toán đố 7 cây cầu ở Königsberg của nhà toán học lỗi lạc Leonhard Euler là cơ sở của lí thuyết đồ thị, vấn đề trắc địa trên bề mặt Trái đất và sự ra đời của hình học phi Euclid…
Từ các mẩu chuyện trên, GS Ngô Bảo Châu nhận định, có những bài toán tưởng chừng như bài toán đố, nhưng nếu chúng ta suy nghĩ, khái niệm hoá và đặt đúng vào bối cảnh toán học của chúng thì ta sẽ hiểu ra một khung cảnh rộng hơn nhiều, và có nhiều ứng dụng bất ngờ. Giáo sư nhấn mạnh rằng trong cuộc sống có nhiều hiện tượng thú vị có thể giải thích bằng khoa học và trong đó có toán học.
Sau phần chia sẻ của một sinh viên từng gặp vấn đề mất phương hướng trong học tập, GS Ngô Bảo Châu kể lại câu chuyện của bản thân những ngày vừa mới du học. Giáo sư cho biết mình đã gặp khủng hoảng khá nghiêm trọng: giải được các bài toán nhưng lại không hiểu bản chất của các lí thuyết, công thức, và từ đó cảm thấy những gì được dạy khá lằng nhằng và vô bổ. Nhờ sự giúp đỡ của một người hướng dẫn, GS Ngô Bảo Châu dần hiểu được tầm quan trọng của việc nắm bắt các vấn đề trừu tượng để giải quyết các vấn đề cụ thể.
Giáo sư cũng nhắc đến sự thay đổi của toán học gắn với bối cảnh công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo phát triển không ngừng, theo đó đòi hỏi người làm nghiên cứu phải tìm kiếm những vấn đề hay và mới mẻ để giải quyết bằng toán học. Công nghệ phát triển cũng giúp việc tra cứu thông tin khoa học thay đổi mạnh mẽ theo hướng tích cực. Trước đây, nghiên cứu sinh không dễ tìm được người hướng dẫn giỏi, sách hay, còn ngày nay không gian mạng mang đến cho người học những nguồn tra cứu, tham khảo hiệu quả.
Tại buổi nói chuyện, có sinh viên băn khoăn về cơ hội và động lực để có thể dấn thân vào con đường nghiên cứu chuyên sâu tại nước ta. GS Ngô Bảo Châu cho biết điều kiện nghiên cứu khoa học ở Việt Nam tuy đã có những bước tiến tốt hơn nhiều so với trước đây nhưng vẫn còn rất nhiều khó khăn. Đối với lĩnh vực nghiên cứu chuyên sâu, theo giáo sư thì người nghiên cứu cần có nỗ lực, can đảm và sự đầu tư không nhỏ.
Ở mức độ sinh viên, GS Ngô Bảo Châu có lời khuyên rằng các bạn nên tham gia vào một nhóm nghiên cứu nào đó và có một người dẫn dắt đủ tốt. Người này sẽ cung cấp những vấn đề, bài toán để các bạn nghiên cứu. Đây là điều quan trọng nếu các bạn muốn theo đuổi một vấn đề chuyên sâu.
LÊ HOÀI
Hãy là người bình luận đầu tiên