Nghiên cứu hoạt tính kháng khuẩn, tác động sinh học của tinh dầu từ quả bời lời chanh (Litsea cubeba (Lour.) Pers.) và một số hợp chất thành phần lên Helicobacter pylori - NCS. Trần Thanh Hùng

Tên luận án: Nghiên cứu hoạt tính kháng khuẩn, tác động sinh học của tinh dầu từ quả bời lời chanh (Litsea cubeba (Lour.) Pers.) và một số hợp chất thành phần lên Helicobacter pylori
Ngành: Công nghệ sinh học
Mã số ngành: 62420201
Họ tên nghiên cứu sinh: Trần Thanh Hùng
Khóa đào tạo: 2017
Người hướng dẫn khoa học: TS. Trần Trung Hiếu, TS. Lương Thị Mỹ Ngân
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM
1. Tóm tắt nội dung luận án
Trong số 25 loại tinh dầu thu được từ 24 loài cây thuốc dân gian Việt Nam, luận án này đã ghi nhận được tinh dầu quả bời lời chanh (Litsea cubeba) có tiềm năng kháng Helicobacter pylori mạnh nhất. Hoạt tính kháng H. pylori của tinh dầu quả bời lời chanh và 6 hợp chất thành phần của tinh dầu này lên chủng H. pylori ATCC 43504 và 5 chủng H. pylori kháng kháng sinh đã được xác định. Các tác động sinh học của tinh dầu này và các hợp chất thành phần lên H. pylori, bao gồm hoạt tính ức chế urease và sự ức chế thành lập biofilm của H. pylori, cũng như sự gây gia tăng tính thấm và tác động lên tính toàn vẹn của màng gây ra sự rò rỉ protein của tế bào H. pylori đã được đánh giá. Ngoài ra, ảnh hưởng của tinh dầu và các hợp chất thành phần lên sự biến đổi hình thái tế bào, sự thay đổi cấu trúc bề mặt màng ngoài và sự phân mảnh DNA của H. pylori  đã được chứng minh. Bên cạnh đó, sự ức chế khả năng cố định của H. pylori lên niêm mạc dạ dày chuột cũng được khảo sát và thảo luận để làm sáng tỏ cơ chế tác động của tinh dầu quả bời lời chanh và các hợp chất thành phần.
2. Những kết quả mới của luận án
Tinh dầu quả bời lời chanh (L. cubeba) có hoạt tính kháng H. pylori tiềm năng nhất trong số 25 tinh dầu từ 24 loài cây thuốc dân gian Việt Nam.
Tinh dầu quả bời lời chanh (L. cubeba) và 6 hợp chất thành phần (Citronellol, citral, citronellal, linalool, 1,8-cineole và limonene) có hoạt tính kháng khuẩn mạnh lên chủng H. pylori ATCC 43504 và 5 chủng H. pylori kháng thuốc kháng sinh.
Tinh dầu quả bời lời chanh ức chế mạnh hoạt tính urease và sự thành lập biofilm của H. pylori; có tác động mạnh làm tăng tính thấm, gây biến đổi hình thái, phá vỡ cấu trúc bề mặt màng ngoài và gây phân mảnh DNA của tế bào H. pylori; và ức chế hoàn toàn sự cố định của H. pylori lên niêm mạc dạ dày chuột thí nghiệm.
Citral có tác động ức chế  hoạt tính urease và sự thành lập biofilm của H. pylori tương tự như tinh dầu quả bời lời chanh.
Citronellol có tác động gây biến đổi hình thái và cấu trúc bề mặt màng ngoài tương tự tinh dầu quả bời lời chanh, nhưng có tác động phá vỡ tính toàn vẹn của màng và gây phân mảnh DNA của tế bào H. pylori mạnh hơn tinh dầu quả bời lời chanh.
Limonene, citronellal, linalool và 1,8-cineole có tác động phá vỡ tính toàn vẹn của màng tế bào H. pylori mạnh hơn tinh dầu, nhưng có tác động ức chế hoạt tính urease, ức chế sự thành lập biofilm và tác động làm tăng tính thấm của màng tế bào H. pylori yếu hơn tinh dầu quả bời lời chanh.
3. Các ứng dụng/ khả năng ứng dụng trong thực tiễn hay những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu
Tinh dầu quả bời lời chanh (L. cubeba) có thể được sử dụng để ngăn ngừa khả năng nhiễm khuẩn dạ dày do H. pylori, góp phần vào việc phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng.
Kết quả của đề tài có thể được sử dụng làm cơ sở dữ liệu cho các nghiên cứu tiếp theo hướng tới việc sàng lọc các hợp chất trong tinh dầu thực vật có thể có khả năng hiệp lực với thuốc kháng sinh và/hoặc thay thế cho các thuốc kháng sinh trong phòng ngừa và điều trị bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng do H. pylori.