Cải tiến boléro theo hướng bớt bi lụy

Đó là chia sẻ của diễn giả Trần Thị Vĩnh Tường khi nói về dòng nhạc boléro tại buổi tọa đàm “Boléro, di sản âm nhạc trong dòng chảy văn hóa của cư dân Nam bộ” do Trường ĐH KHXH&NV ĐHQG-HCM tổ chức ngày 20/1.

Theo nữ diễn giả, nhạc boléro hiện nay ở Nam bộ xuất phát từ hai nguồn chính là tộc Romani (thuộc Ấn Độ) và người Moor (thuộc Ả Rập và châu Phi), sau quá trình di cư vì nhiều lý do họ hợp lại và tạo nên nền âm nhạc chung. Bản nhạc boléro đầu tiên được hình thành bởi Pepe Sanchez (1885) - một người Cuba - với nhịp vỗ tay và giậm chân (vẫn chưa sử dụng nhạc cụ).

Đối với nhạc boléro ở Nam bộ, nhà nghiên cứu Vĩnh Tường cho rằng Xóm Đêm (một sáng tác của nhạc sĩ Phạm Đình Chương) là ca khúc boléro đầu tiên. Thời kỳ đầu, dòng nhạc boléro với ảnh hưởng của nhạc Nam Mỹ vào Việt Nam chỉ xuất hiện ở những trung tâm văn hóa lớn thuộc Pháp. Lý giải về sự hưng thịnh của dòng nhạc boléro tại miền Nam vào khoảng năm 1960-1970, bà Tường cho rằng do nhu cầu của các vũ trường và hoạt động của sinh viên ở Sài Gòn vào thời điểm đó nên boléro rất phổ biến. “Nhạc valse, tango hay rumba đều đòi hỏi người nhảy phải tập luyện và có kỹ thuật, còn boléro chỉ cần người nghe cảm được nhạc chứ không cần tập luyện nhiều” - bà Tường chia sẻ.

Khi được hỏi về nét đặc trưng của boléro ở miền Nam, nữ diễn giả Vĩnh Tường cho rằng cách luyến láy và cách phát âm của người Nam bộ đã tạo nên những bài boléro mang phong cách văn hóa và nghệ thuật riêng của miền Nam mà những nơi khác không có được.

Nói về sự phát triển của boléro hiện nay, diễn giả cho rằng nên “cải tiến nội dung và tinh thần của nhạc theo hướng bớt bi lụy hơn”, để boléro không còn bị áp đặt những ấn tượng không tích cực như trước đây.

“Giống như đờn ca tài tử, chúng ta không phục hồi nhạc boléro như phục hồi một cái xác chết, mà hãy nuôi dưỡng những tinh túy, tươi đẹp còn lại, rồi tiếp sức và làm cho phong cách âm nhạc này trở nên sống động, vui tươi, phù hợp hơn với tinh thần vui vẻ của người miền Nam” - diễn giả Trần Thị Vĩnh Tường cho biết.

Diễn giả Trần Thị Vĩnh Tường (hiện sinh sống tại Mỹ) là nhà nghiên cứu lâu năm về dòng nhạc boléro và những ảnh hưởng của nó tới văn hóa Nam bộ.