Khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay - NCS. Phạm Thị Thùy

Tên đề tài: Khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay
Ngành: Chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử
Mã số: 922 90 02
Họ và tên nghiên cứu sinh: Phạm Thị Thùy
Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Quốc Vinh
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
1. Tóm tắt nội dung luận án
Khoa học và công nghệ đóng vai trò quan trọng hàng đầu đối với sự phát triển bền vững, trong chiến lược phát triển bền vững, tức là sự phát triển đảm bảo cho tương lai, việc sử dụng hợp lý thành quả của khoa học và công nghệ là cấp thiết.
Trong quá trình phát triển và hội nhập hiện nay, Thành phố Hồ Chí Minh luôn là một trung tâm kinh tế, tài chính, văn hóa – xã hội, trung tâm khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, có vị trí chiến lược quan trọng hàng đầu của cả nước, là hạt nhân của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, trong bối cảnh hiện nay, thành phố Hồ Chí Minh cần phát huy cao độ vai trò của khoa học và công nghệ, làm điều kiện, cơ sở và động lực để tiếp tục phát triển nhanh và bền vững, tạo sức lan tỏa, thúc đẩy các tỉnh, thành phố khác phát triển. Tuy nhiên, phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay bên cạnh thành tựu đạt được cũng còn nhiều hạn chế.
Việc nhận thức và giải quyết về mặt nhận thức và thực tiễn vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay là hết sức cần thiết. Để đạt được mục tiêu đó, luận án “Khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay” đã giải quyết được bốn vấn đề chính như sau:
Một là, luận án đã có những khái quát chung về các công trình nghiên cứu trước đây để làm cơ sở cho việc nhận thức và giải quyết vấn đề này. Các tài liệu đã từng công bố trước đây được chia thành 2 hướng: Hướng thứ nhất có nội dung nghiên cứu liên quan đến vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững. Hướng nghiên cứu thứ hai: các công trình có nội dung tìm hiểu và nghiên cứu về khoa học và công nghệ, nghiên cứu về phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh.
Hai là, luận án đưa ra các lý luận chung về khoa học và công nghệ, về phát triển bền vững và vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Việt Nam (Chương 1). Tuy có nhiều quan điểm khác nhau nhưng chúng ta thống nhất được một số vấn đề trong lý luận về khoa học, công nghệ; bản chất của khoa học, công nghệ và mối quan hệ giữa khoa học và công nghệ; về phát triển bền vững. Từ đó, xác định được khoa học và công nghệ là động lực phát triển kinh tế; nó còn góp phần phát triển văn hóa - xã hội, đảm bảo tiến bộ, công bằng xã hội vững chắc đối với sự phát triển bền vững vì con người và cho con người; và đồng thời góp phần bảo vệ môi trường sinh thái và ổn định chính trị, đảm bảo an ninh, quốc phòng quốc gia đối với sự phát triển bền vững.
Ba là, luận án đã xác định các yếu tố ảnh hưởng và thực trạng phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay(Chương 2). Các yếu tố tác động được phân tích trên nhiều khía cạnh,  ngoài những lợi thế về điều kiện địa lý, tự nhiên, kinh tế - xã hội, lịch sử và con người để phát huy vai trò của khoa học và công nghệ, cộng thêm sự tác động của mô hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế và hội nhập quốc tế và chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước. Các yếu tố đó là cơ sở, điều kiện cho nhiệm vụ phát triển khoa học và công nghệ ở Thành phố Hồ Chí Minh theo cả hai mặt tích cực và tiêu cực.Từ đó luận án có cái nhìn khách quan đối với thực trạng và đánh giá thực trạng phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững  ở thành phố Hồ Chí Minh cả thành tựu, hạn chế, nguyên nhân của nó; làm căn cứ  để đưa ra các quan điểm, giải pháp giải quyết tốt mối quan hệ này trong thời gian tới.
Bốn là, luận án đưa ra những quan điểm chủ đạo và một số giải pháp chủ yếu để phát huy tốt hơn vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay (Chương 3). Thành phố Hồ Chí Minh cần quán triệt sâu sắc những phương hướng cơ bản, đó là: Thứ nhất, quán triệt sâu sắc, toàn diện quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển khoa học và công nghệ thực sự trở thành động lực đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh; Thứ hai, phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững xuất phát từ mục tiêu, nhiệm vụ chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố Hồ Chí Minh; Thứ ba, phát triển khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững trên cơ sở đặc điểm, tiềm năng, vị thế của Thành phố Hồ Chí Minh. Một số giải pháp chủ yếu: Nâng cao hơn nữa nhận thức về vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh; xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm phát huy tốt vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh; nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo gắn với đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đối với phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh; xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ quản lý khoa học và công nghệ; nâng cao chất lượng các cơ sở hoạt động khoa học và công nghệ nhằm phát huy vai trò khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Thành phố Hồ Chí Minh.
2. Những kết quả mới của luận án
Một là, luận án góp phần phân tích những vấn đề lý luận chung về khoa học và công nghệ, về phát triển bền vững và vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở Việt Nam. Hai là: Phân tích và đánh giá thực trạng phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh. Ba là: đề xuất một số phương hướng và giải pháp để phát huy tốt vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay.
3. Khả năng ứng dụng của luận án
Những kết quả nghiên cứu của luận án về thực trạng phát huy vai trò của khoa học và công nghệ đối với sự phát triển bền vững ở thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, phương hướng và giải pháp mà luận án đưa ra sẽ góp phần làm luận cứ khoa học cho chính quyền Thành phố trong việc phát huy vai trò của khoa học và công nghệ. Kết quả nghiên cứu của luận án cũng có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo cho việc học tập, nghiên cứu, giảng dạy các lĩnh vực như triết học, kinh tế, pháp luật, ….