Nghiên cứu thành phần hóa học của ba loài địa y thuộc hai chi Parmotrema và Usnea - NCS. Bùi Văn Mười

Tên đề tài luận án: Nghiên cứu thành phần hóa học của ba loài địa y thuộc hai chi Parmotrema và Usnea
Ngành: Hóa hữu cơ
Mã số ngành: 62 44 01 14
Họ tên nghiên cứu sinh: Bùi Văn Mười
Khóa đào tạo: 2017
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS. Nguyễn Kim Phi Phụng, GS.TS. Warinthorn Chavasiri
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG.HCM
1. Tóm tắt nội dung luận án:
Mục tiêu của luận án gồm khảo sát thành phần hóa học và hoạt tính sinh học của ba loài địa y gồm Parmotrema praesorediosum thu hái tại tỉnh Đồng Nai, Việt Nam và Parmotrema tinctorum Hale, Usnea ceratina Arch thu hái tại Lào.
Nghiên cứu thành phần hóa học của 3 loại địa y thu thập ở Lào và Việt Nam đã phân lập được 34 hợp chất, trong đó có 27 hợp chất đã biết và 7 hợp chất mới.  Cấu trúc hóa học của các hợp chất được xác định bằng các phương pháp phổ nghiệm cũng như so sánh với dữ liệu trong tài liệu tham khảo.
Đã thử hoạt tính gây độc trên bốn dòng tế bào ung thư vú (MCF–7), ung thư cổ tử cung (HeLa), ung thư phổi (NCI-H460), ung thư gan (HepG2) và khả năng ức chế enzyme α-glucosidase. Kết quả thử nghiệm cho thấy hợp chất praesorediosic (MT-11) và 8′-O-methylstictic (MT-17) cho thấy hoạt tính ức chế mạnh đối với MCF-7. Bên cạnh đó, kết quả của các hợp chất 8′-O-ethylstictic (MT-18), tinctorinone (MT-20), bailesidone (MT-21) và atranorin (MT-14) cho hoạt tính tốt khi thử nghiệm hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase.
2. Những kết quả mới của luận án:
- 7 hợp chất lần đầu tiên được tìm thấy trong tự nhiên.
- 3 hợp chất lần đầu tiên được tìm thấy trong chi địa y Parmotrema và Usnea
3. Các ứng dụng/ khả năng ứng dụng trong thực tiễn hay những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu
Các hợp chất cô lập được là nguồn nguyên liệu quý trong nghiên cứu dược học, vì vậy cần được thử nghiệm thêm các hoạt tính sinh học khác như ức chế enzyme, kháng virut, …
Từ các loài địa y, một số hợp chất được cô lập như praesorediosic (MT-11), 8′-O-methylstictic (MT-17), 8′-O-ethylstictic (MT-18), tinctorinone (MT-20), bailesidone (MT-21) và atranorin (MT-14) cần được tổng hợp thành các dẫn xuất mới và thử nghiệm hoạt tính sinh học nhằm nghiên cứu mối liên hệ giữa hoạt tính và cấu trúc.