ĐHQG-HCM xây dựng khung chương trình nghiên cứu vi mạch

Chiều 9/6/2025, tại Nhà điều hành ĐHQG-HCM, ĐHQG-HCM tổ chức tọa đàm Xây dựng khung chương trình nghiên cứu vi mạch - bán dẫn. PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐHQG-HCM, chủ trì tọa đàm.

PGS.TS Vũ Hải Quân phát biểu kết luận tại tọa đàm.

5 nguyên tắc xây dựng khung chương trình nghiên cứu

Phát biểu mở đầu tọa đàm, PGS.TS Vũ Hải Quân cho biết ĐHQG-HCM đã xây dựng các nhóm nghiên cứu mạnh nhưng vẫn chưa có sản phẩm chiến lược của ĐHQG-HCM. Điều này đặt ra yêu cầu xây dựng các khung chương trình sản phẩm chiến lược nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển khoa học - công nghệ hiện nay của Việt Nam. Tiếp nối tọa đàm xây dựng khung chương trình nghiên cứu về giống lúa thích ứng với biến đổi khí hậu tại Trường ĐH An Giang, ĐHQG-HCM tiếp tục thảo luận xây dựng chương trình nghiên cứu vi mạch - bán dẫn.

Khung chương trình này cần được xây dựng trên 5 nguyên tắc: xác định sản phẩm cụ thể và ĐHQG-HCM có thể làm chủ; có sự tham gia của các nhà khoa học trong và ngoài ĐHQG-HCM để vừa tăng cường hợp tác vừa thúc đẩy sự cạnh tranh; việc tài trợ tối đa trong 5 năm; được đầu tư dài hơi và chấp nhận rủi ro. Đồng thời, khung chương trình cần làm rõ được các yêu cầu về định lượng kinh phí sản xuất thiết kế chip; yêu cầu về hạ tầng; hợp tác quốc tế và gắn với công tác đào tạo.

TS Huỳnh Phú Minh Cường trình bày Khung chương trình nghiên cứu vi mạch - bán dẫn của ĐHQG-HCM.

Trình bày Khung chương trình nghiên cứu vi mạch - bán dẫn của ĐHQG-HCM (Chương trình), TS Huỳnh Phú Minh Cường, Thành viên Hội đồng liên ngành Điện - Điện tử - Tự động hóa ĐHQG-HCM, cho biết Chương trình nhằm nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thành công các vi mạch chủ lực trong các lĩnh vực AI, IoT, UAV, mạng viễn thông thế hệ mới, quốc phòng; phát huy tối đa hiệu quả mô hình liên kết “Nhà nước - Viện - Trường - Doanh nghiệp”; hình thành hệ sinh thái nghiên cứu thiết kế - đào tạo - thương mại hóa sản phẩm chip; làm chủ, định hướng công nghệ, kiến tạo đội ngũ khoa học trong lĩnh vực thiết kế vi mạch.

Theo ông Cường, đến năm 2030, Chương trình sẽ hoàn thành 3-5 sản phẩm vi mạch ứng dụng thương mại hóa trong nước; 10 IP lõi do ĐHQG-HCM thiết kế được đăng ký bảo hộ; thành lập 1 Trung tâm/ Viện Nghiên cứu và Phát triển Chip quốc gia tại ĐHQG-HCM và cung cấp 25-30% nguồn nhân lực thiết kế vi mạch cho miền Nam.

Nhiều doanh nghiệp sẵn sàng hợp tác với ĐHQG-HCM

TS Lê Đức Hùng đề xuất ĐHQG-HCM cần ưu tiên chọn lọc chip để nghiên cứu, phát triển.

Thảo luận về Chương trình, TS Lê Đức Hùng, Trường ĐH Khoa học tự nhiên, đề xuất ĐHQG-HCM cần tập trung 2-3 sản phẩm chip để thiết kế, phát triển thay vì đầu tư cho nhiều sản phẩm. Điều này giúp tập trung nguồn lực và nhân lực để đạt kết quả mong muốn như Chương trình đề ra. Đồng thời, ĐHQG-HCM nên ưu tiên phát triển sản phẩm mang tính ứng dụng như các sáng chế, giải pháp hữu ích.

Theo TS Nguyễn Trung Kiên, Phó Giám đốc Trung tâm bán dẫn Viettel, các sản phẩm chip do ĐHQG-HCM đề xuất phát triển phần lớn nằm trong danh sách hạn chế xuất khẩu của Hoa Kỳ. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách trong việc làm chủ các công nghệ cao, tránh lệ thuộc vào các cường quốc về chip. Do đó, định hướng phát triển nghiên cứu vi mạch - bán dẫn của ĐHQG-HCM là hoàn toàn đúng đắn.

TS Nguyễn Trung Kiên bày tỏ mong muốn ĐHQG-HCM cung cấp nguồn nhân lực vi mạch - bán dẫn cho Viettel.

Ông Kiên cho biết thêm, Viettel đặt mục tiêu tuyển dụng trong các chi nhánh ở TP.HCM 150 kỹ sư vi mạch - bán dẫn nhưng thực tế chỉ tuyển được hơn 30 nhân sự. Viettel rất mong muốn ĐHQG-CHM có thể cung cấp nguồn nhân lực này trong tương lai.

ThS Nguyễn Phúc Vinh, Giám đốc Kỹ thuật cấp cao Công ty Synopsys Việt Nam cho rằng mặc dù ĐHQG-HCM đã nhận diện các sản phẩm chip chủ lực để phát triển nhưng lại thiếu định hướng phát triển các loại chip này. Ông Vinh cho biết ĐHQG-HCM có thể tham khảo 3 định hướng phát triển chip sau.

Đầu tiên là định hướng bắt chước. Định hướng này giúp việc nghiên cứu, phát triển chip tránh được rủi ro, dễ đầu tư và có tiềm năng sản xuất đối với thị trường nội địa. Thứ hai là định hướng dẫn đầu. ĐHQG-HCM cần xác định các công nghệ nào đang định hình thị trường chip trong tương lai để có chiến lược nghiên cứu phù hợp. Tuy nhiên, điều này sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận thị trường nội địa. Cuối cùng, định hướng đột phá. Định hướng này có rủi ro cao nhưng hỗ trợ tốt về nghiên cứu cũng như tìm kiếm thị trường mới. Ông Vinh cho rằng, trong giai đoạn đầu thử nghiệm nghiên cứu chip, ĐHQG-HCM nên chọn định hướng bắt chước sẽ thuận lợi hơn.

Tọa đàm còn lắng nghe nhiều ý kiến thảo luận của các chuyên gia, nhà khoa học ĐHQG-HCM về việc xây dựng cơ chế phối hợp giữa các đơn vị thành viên trong việc thiết kế chip; phân loại các nhóm sản phẩm chip theo thị trường nội địa hiện tại và thị trường cung ứng toàn cầu trong tương lai; tập trung lựa chọn sản phẩm chip chủ lực để phát triển…

Các doanh nghiệp tham gia tọa đàm như Viettel, Synopsys Việt Nam, CT Group, Renesas Design Việt Nam đều bày tỏ mong muốn hợp tác với ĐHQG-HCM phát triển chương trình nghiên cứu vi mạch - bán dẫn.

Phát biểu kết luận tọa đàm, PGS.TS Vũ Hải Quân đề nghị Ban soạn thảo Chương trình nghiên cứu xây dựng Đề án đào tạo, nghiên cứu lĩnh vực công nghệ chip bán dẫn ĐHQG-HCM giai đoạn 2025-2030. Đề án này bao gồm kinh phí và sẽ được gửi cho Ban Chỉ đạo Trung ương về việc thực hiện Nghị quyết số 57, Bộ GD&ĐT, Bộ KH&CN,Thành ủy TP.HCM cũng như các doanh nghiệp thiết kế vi mạch bán dẫn. Việc xây dựng đề án sẽ hoàn thành vào cuối tháng 6/2025.