Đó là câu hỏi mà PGS.TS Vũ Hải Quân - Giám đốc ĐHQG-HCM, đặt ra trong bài phát biểu tại Liên hoan Cán bộ trẻ tiêu biểu và Sinh viên 5 tốt ĐHQG-HCM năm 2023, do Ban Cán sự Đoàn ĐHQG-HCM tổ chức chiều 7/12 tại Hội trường Trần Chí Đáo.
Năm nay, ĐHQG-HCM vinh danh 99 Cán bộ trẻ tiêu biểu và 284 sinh viên đạt danh hiệu Sinh viên 5 tốt cấp ĐHQG-HCM.
“Tư duy đổi mới” là từ khóa quan trọng
PGS.TS Vũ Hải Quân cho biết ĐHQG-HCM đã xây dựng lại Chiến lược phát triển giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045. Theo đó, ĐHQG-HCM phấn đấu trở thành hệ thống đại học nghiên cứu trong tốp đầu châu Á, nơi hội tụ nhân tài và lan tỏa tri thức, văn hóa Việt Nam. Một trong những sứ mạng của ĐHQG-HCM là đào tạo, bồi dưỡng nhân tài có kiến thức toàn diện, có trách nhiệm xã hội, có năng lực lãnh đạo, có tư duy khởi nghiệp.
Giám đốc ĐHQG-HCM nhận định chương trình Sinh viên 5 tốt là minh họa điển hình cho sứ mạng của ĐHQG-HCM trong công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân tài, hướng đến sự toàn diện trong con người, không chỉ có kiến thức về chuyên môn mà còn có kiến thức xã hội, tham gia các hoạt động. Bên cạnh các từ khóa “kiên trì”, “nhiệt huyết”, “đam mê”, “cởi mở” được các cán bộ trẻ và sinh viên nêu tại Liên hoan, PGS.TS Vũ Hải Quân bổ sung và nhấn mạnh từ khóa “tư duy khởi nghiệp”, còn gọi là “tư duy đổi mới”.
Theo ông, người có tư duy đổi mới là người khi đối mặt với thách thức, khó khăn sẽ tìm mọi giải pháp để vượt qua chứ không quay đầu, lùi bước. Họ khác với những người chỉ làm những việc được giao, khi gặp khó khăn thì không nỗ lực vượt qua hoặc thường tìm mọi lý do để thoái thác các công việc đòi hỏi sự đổi mới.
Từng có cơ hội gặp gỡ 10 tập đoàn lớn nhất của Hàn Quốc đang đầu tư tại Việt Nam, Giám đốc ĐHQG-HCM cho biết lãnh đạo các tập đoàn Hàn Quốc đánh giá rất cao trình độ của những kỹ sư và người dân Việt Nam. Tuy nhiên, có hai điểm khiến họ băn khoăn dựa trên quan sát các sinh viên làm tại nơi họ.
Thứ nhất là tính thụ động trong công việc. Các sinh viên Việt Nam này chỉ làm việc được giao, không bộc lộ tính chủ động và năng lực sáng tạo, tìm tòi. Thứ hai là “sự trung thành”. Các tập đoàn lớn của Hàn Quốc cho biết họ cung cấp lộ trình rất dài để đào tạo, bồi dưỡng nhằm phát triển năng lực, chuyên môn của các sinh viên Việt Nam vào làm việc, vì vậy thời gian đầu lương có thể sẽ không cao. Họ quan sát nhiều sinh viên sau khi ra trường thì chuyển sang nơi khác có mức lương cao hơn và rời bỏ tập đoàn.
Cần xây dựng tư duy đổi mới
Minh họa cho tư duy đổi mới, Giám đốc ĐHQG-HCM lấy ví dụ việc thành lập hai ĐHQG. Sau khi đất nước mở cửa hội nhập quốc tế, mô hình đào tạo đại học cũ của Việt Nam đã không còn đáp ứng hiệu quả. Trước bối cảnh đầy thách thức lúc đó, Thủ tướng Võ Văn Kiệt cùng Trung ương Đảng đã phát huy tư duy đổi mới, đưa ra mô hình hệ thống đại học đa ngành, đa lĩnh vực, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
Một ví dụ khác là chương trình Sinh viên 5 tốt. Xuất phát từ vấn đề làm thế nào để phát động phong trào khuyến khích sinh viên rèn luyện, trau dồi kỹ năng bên cạnh việc học ở trường, Thành đoàn TP.HCM và ĐHQG-HCM đã đề xuất phong trào Sinh viên 5 tốt, với các tiêu chí “Đạo đức tốt - Học tập tốt - Thể lực tốt - Tình nguyện tốt - Hội nhập tốt”.
Giải thưởng Sinh viên nghiên cứu khoa học - Euréka cũng là một sáng kiến của Thành đoàn TP.HCM và ĐHQG-HCM, với mong muốn sinh viên toàn quốc có sân chơi khoa học. Trải qua hành trình 25 năm, chương trình Giải thưởng Euréka không ngừng phát triển.
PGS.TS Vũ Hải Quân cho biết đất nước đang đứng trước các khó khăn với nhiều cơ hội lẫn thách thức. Các cá nhân được vinh danh tại Liên hoan Cán bộ trẻ tiêu biểu và Sinh viên 5 tốt ĐHQG-HCM là những thầy cô, sinh viên tiêu biểu nhất của ĐHQG-HCM.
“Đất nước đang kỳ vọng, chờ đợi chúng ta, liệu chúng ta sẽ có đề xuất gì để thể hiện tư duy đổi mới, hay sẽ tiếp tục cùng nhau chờ đợi? Đây là một câu hỏi mà tôi mong muốn các thầy cô trẻ, các bạn sinh viên cùng phẩm chất và năng lực của mình làm thế nào đó xây dựng tư duy đổi mới, để có những ý tưởng, sáng kiến giúp phát triển đất nước trong giai đoạn mới” - Giám đốc ĐHQG-HCM nhắn nhủ.
Bài, ảnh: LÊ HOÀI
Hãy là người bình luận đầu tiên