Pháp luật Việt Nam về quản trị hợp tác xã - NCS. Trương Thế Minh

Tên đề tài LATS: Pháp luật Việt Nam về quản trị hợp tác xã
Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 62380107
Họ tên NCS: Trương Thế Minh
Mã số NCS: 01680107007
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Nguyễn Ngọc Điện
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP.HCM
1. Tóm tắt luận án 
Hợp tác trong hoạt động sản xuất kinh doanh là một tất yếu khách quan; mục tiêu đơn giản nhất và khái quát nhất của sự hợp tác trong hoạt động sản xuất kinh doanh là sự phối hợp với nhau nhằm đạt một hiệu quả kinh tế cao hơn là không hợp tác. HTX là tổ chức kinh tế được quản lý dân chủ, mang tính tương trợ, tính hợp tác và tính xã hội, có tư cách pháp nhân, có bộ phận tài sản không chia, có chính sách hỗ trợ, ưu đãi riêng. Các HTX phải được quản trị hiệu quả để đảm bảo sự tồn tại và phát triển, đem lại lợi ích nhiều hơn cho thành viên, tăng cơ hội việc làm cho người lao động, tăng lợi ích cho các bên liên quan và thu hút đầu tư.
1. Khái niệm quản trị HTX dưới góc độ pháp luật là tập hợp các quy định về quyền và nghĩa vụ của thành viên, HĐQT, GĐ/TGĐ, BKS/KSV đảm bảo quản lý, điều hành và kiểm soát hoạt động HTX một cách dân chủ, hiệu quả vì lợi ích của thành viên HTX.
Đặc điểm của hoạt động quản trị HTX dưới góc độ pháp luật bao gồm hệ thống các quy định nhằm quản lý, điều hành và kiểm soát HTX nhằm đảm bảo HTX ổn định và phát triển, thực hiện đúng các mục tiêu, định hướng của HTX và đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên HTX và hệ thống các quy định nhằm ngăn ngừa, hạn chế những người quản lý lạm dụng quyền và nhiệm vụ được giao nhằm sử dụng tài sản, cơ hội kinh doanh của HTX để tư lợi.
Nguyên tắc quản trị HTX phải đảm bảo lợi ích của tất cả thành viên; đảm bảo dân chủ, công khai minh bạch; đảm bảo cho thành viên tham gia quản lý và kiểm soát hoạt động HTX.
Mô hình quản trị HTX theo thông lệ quốc tế bao gồm mô hình truyền thống theo đó thành viên HĐQT và thành viên BKS/KSV cũng là thành viên HTX và mô hình có thành viên bên ngoài tham gia HĐQT và BKS/KSV.
2. HTX là tổ chức kinh tế, do đó cơ cấu tổ chức, quản lý của HTX nếu được quy định đảm bảo linh hoạt phù hợp với đặc điểm, loại hình và quy mô của mỗi HTX và phù hợp thông lệ quản trị tổ chức kinh tế sẽ tạo điều kiện nâng cao hiệu quả quản trị HTX, từ đó góp phần cho HTX phát triển trong nền kinh tế thị trường và hội nhập tại Việt Nam hiện nay. Nhằm nâng cao hiệu quả quản trị HTX đáp ứng yêu cầu phát triển HTX trong nền kinh tế thị trường và hội nhập tại Việt Nam hiện nay, kiến nghị bổ sung quy định về cơ cấu tổ chức, quản lý HTX bao gồm bổ sung phương thức lấy ý kiến thành viên HTX bằng văn bản; bổ sung thẩm quyền của ĐHTV về phê duyệt quy chế hoạt động HĐQT và BKS; bổ sung tỷ lệ biểu quyết của thành viên; bổ sung đối tượng, điều kiện là thành viên HĐQT không nhất thiết là thành viên HTX; bổ sung quyền của thành viên HĐQT; bổ sung quy định về người ĐDPL của HTX; bổ sung quy định thành viên BKS hoặc KSV không nhất thiết là thành viên HTX. 
3. Hoàn thiện định nghĩa NQL HTX là người có thẩm quyền ra các quyết định quản lý trong HTX được pháp luật và điều lệ thừa nhận bao gồm thành viên HĐQT, Chủ tịch HĐQT, GĐ/TGĐ và các cá nhân khác giữ các chức danh quản lý trong HTX; khái niệm nghĩa vụ của người quản lý HTX là những việc mà NQL HTX phải thực hiện vì lợi ích của HTX và thành viên HTX; nghĩa vụ của người quản lý HTX bao gồm các nghĩa vụ phải thực hiện các quyền và nghĩa vụ được giao đúng quy định pháp luật, điều lệ HTX, nghị quyết của ĐHTV, nghị quyết HĐQT; phải thực hiện nhiệm vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, tốt nhất nhằm bảo đảm lợi ích hợp pháp tối đa của HTX và thành viên HTX; phải trung thành với lợi ích của HTX và thành viên HTX; không sử dụng thông tin, bí quyết, cơ hội kinh doanh của HTX, không lạm dụng địa vị, chức vụ và sử dụng tài sản của HTX để tư lợi hoặc phục vụ lợi ích của tổ chức, cá nhân khác.
4. Nhằm kiểm soát các giao dịch giữa NQL HTX với HTX có thể gây ra xung đột lợi ích và gây thiệt hại cho HTX, thành viên HTX và bên thứ ba; cần bổ sung quy định NQL HTX khi thực hiện hợp đồng với HTX phải thông báo nội dung hợp đồng cho HĐQT HTX trước khi thực hiện hợp đồng; HĐQT HTX có thẩm quyền biểu quyết theo đa số việc chấp thuận hợp đồng hoặc không chấp thuận hợp đồng nếu xét thấy giao dịch giữa HTX với NQL HTX có khả năng gây ra xung xung đột lợi ích với HTX và thành viên HTX; nội dung hợp đồng được ký giữa HTX với NQL HTX và kết quả thực hiện phải được HĐQT HTX báo cáo công khai trong ĐHTV HTX hàng năm; NQL HTX khi thực hiện hợp đồng với HTX mà gây ra thiệt hại thì HTX hoặc thành viên HTX có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại.
2. Những kết quả mới của luận án 
Luận án “Pháp luật Việt Nam về quản trị hợp tác xã” phân tích làm rõ cơ sở lý luận về quản trị HTX bao gồm khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc, mô hình quản trị HTX dưới góc độ pháp luật; phân tích và kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về cơ cấu, tổ chức quản lý HTX nhằm nâng cao tính độc lập, khách quan của HĐQT HTX và BKS/KSV HTX; phân tích và kiến nghị bổ sung quy định pháp luật về nghĩa vụ, trách nhiệm của người quản lý HTX và quy định pháp luật về kiểm soát xung đột lợi ích trong quản trị HTX nhằm đảm bảo HTX được quản trị công khai, minh bạch.
3. Các ứng dụng/ khả năng ứng dụng trong thực tiễn hay những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu
Luận án “Pháp luật Việt Nam về quản trị hợp tác xã” mang ý nghĩa khoa học và thực tiễn như sau:
Về lý luận, kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở khoa học góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về quản trị HTX và góp phần hoàn thiện pháp luật về quản trị HTX đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế HTX. 
Về thực tiễn, kết quả nghiên cứu đề tài sẽ giúp nâng cao hiệu quả quản trị HTX, từ đó tạo điều kiện phát triển mô hình kinh tế HTX phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội hiện nay.