Di sản văn hoá biển đảo Quảng Ngãi với hoạt động du lịch tại địa phương - NCS. Trần Thị Tuyết Sương

Tên luận án; Di sản văn hoá biển đảo Quảng Ngãi với hoạt động du lịch tại địa phương
Chuyên ngành: Văn hoá học
Mã số: 9229040
Họ và tên nghiên cứu sinh: Trần Thị Tuyết Sương
Người hướng dẫn khoa học: TS. Đinh Thị Dung và TS. Nguyễn Đăng Vũ
Tên cơ sở đào tạo: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
+ Tóm tắt nội dung luận án 
Di sản văn hóa là nguồn tài nguyên đặc thù, góp phần tạo bản sắc và nâng cao năng lực cạnh tranh cho điểm đến du lịch. Quảng Ngãi là địa phương ven biển có hệ thống di sản văn hóa biển đảo phong phú và độc đáo, nhưng vẫn chưa được nhận diện và khai thác hiệu quả trong hoạt động du lịch. 
Luận án tập trung nghiên cứu DSVHBĐ Quảng Ngãi như một dạng vốn văn hóa, nhằm nâng cao hiệu quả khai thác trong HĐDL tại địa phương, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững. Nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp cùng với vận dụng lý thuyết Vốn văn hoá và lý thuyết Du lịch hội tụ. Kết quả chỉ ra rằng Quảng Ngãi sở hữu hệ thống di sản văn hoá biển đảo phong phú, đa dạng, có khả năng mang lại lợi thế cạnh tranh cho hoạt động du lịch của địa phương. Tuy nhiên việc khai thác DSVHBĐ hiện nay còn manh mún, thiếu sự tham gia của cộng đồng, thiếu liên kết giữa các bên liên quan và chưa hình thành các sản phẩm du lịch đặc thù. Trên cơ sở đó, luận án đề xuất một số định hướng và giải pháp trên cơ sở áp dụng lý thuyết du lịch hội tụ nhằm nâng cao hiệu quả khai thác giá trị di sản văn hoá biển đảo Quảng Ngãi trong hoạt động du lịch gắn với phát triển bền vững. 
Luận án đã góp phần làm rõ vai trò của di sản văn hoá như một loại vốn văn hóa có khả năng chuyển hóa sang các giá trị kinh tế – xã hội, đồng thời cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho hoạch định chính sách và phát triển du lịch bền vững tại Quảng Ngãi.
+ Những kết quả của luận án
1. Xác lập nền tảng lý luận và thực tiễn về di sản văn hóa biển đảo (DSVHBĐ) và hoạt động du lịch (HĐDL) tại Quảng Ngãi. Luận án làm rõ khái niệm DSVHBĐ, phân tích vai trò của DSVH đối với HĐDL, áp dụng lý thuyết Vốn văn hóa và Du lịch hội tụ để nghiên cứu DSVHBĐ như nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Cơ sở thực tiễn bao gồm phân tích đặc điểm không gian, thời gian, chủ thể của DSVHBĐ và tổng quan về HĐDL tại Quảng Ngãi.
2. Trình bày khái quát về hệ thống DSVHBĐ Quảng Ngãi, phân tích các giá trị của DSVHBĐ Quảng Ngãi, bao gồm: giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, thẩm mĩ, nhận thức - giáo dục, kinh tế - du lịch. Qua khảo sát và so sánh với các địa phương khác, luận án xác định các DSVHBĐ đặc trưng, nổi bật: (1) di sản khảo cổ Sa Huỳnh, (2) di sản Hoàng Sa - Trường Sa, (3) di sản văn hóa dưới nước và (4) di sản gắn với địa chất đảo núi lửa. Những di sản này không chỉ là tài nguyên du lịch mà còn có tiềm năng tạo lợi thế cạnh tranh cho du lịch Quảng Ngãi.
3. Khảo sát thực trạng khai thác giá trị DSVHBĐ tại các địa phương, trong đó có nghiên cứu trường hợp tại đảo Lý Sơn và làng Gò Cỏ. Kết quả cho thấy việc khai thác giá trị DSVHBĐ trong HĐDL còn thiếu đồng bộ, tập trung chủ yếu ở Lý Sơn và chưa phát huy hết tiềm năng, lợi thế. 
4. Đề xuất định hướng và giải pháp khai thác DSVHBĐ bền vững, dựa trên phân tích PESTEL và SWOT. Định hướng nhấn mạnh xây dựng Quảng Ngãi thành “tiểu trung tâm” du lịch biển đảo, tổ chức không gian du lịch hợp lý, giảm áp lực cho Lý Sơn và phát triển sản phẩm du lịch theo thế mạnh từng địa phương. Các giải pháp được chia thành bốn nhóm theo mô hình du lịch hội tụ, hướng đến giá trị bền vững về kinh tế, xã hội và môi trường.
+ Các ứng dụng/ khả năng ứng dụng trong thực tiễn hoặc những vấn đề còn bỏ ngỏ cần tiếp tục nghiên cứu
Nghiên cứu có ý nghĩa trong việc nâng cao nhận thức, thúc đẩy bảo tồn và phát huy di sản biển đảo, đồng thời góp phần phát triển du lịch bền vững tại Quảng Ngãi. Luận án củng cố lý luận về di sản văn hóa như một dạng vốn có thể chuyển hóa thành các loại vốn khác, đóng góp vào sự phát triển xã hội. Các giải pháp được đề xuất giúp tối ưu hóa việc khai thác di sản, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và đảm bảo lợi ích công bằng từ du lịch. Kết quả nghiên cứu cung cấp luận cứ khoa học quan trọng cho việc xây dựng và điều chỉnh chính sách, hỗ trợ cơ quan chức năng trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản biển đảo Quảng Ngãi.
Luận án mở ra nhiều hướng nghiên cứu tiếp theo, đặc biệt là về cơ chế phối hợp giữa các bên liên quan, tác động của du lịch đến di sản và cộng đồng, cũng như các yếu tố kinh tế, quản trị, marketing trong khai thác di sản. Việc phát triển mô hình du lịch cộng đồng tại các làng ven biển cũng cần được nghiên cứu chuyên sâu hơn để đảm bảo hiệu quả và bền vững.